İnsanlık, akşamdan kalmalığın en kötü yanlarından olan mide rahatsızlığını ve beraberinde gelen baş ağrısını nasıl tedavi edeceğini o kadar uzun süredir arıyor ki bu arayış en az alkolün kendisi kadar eski.
https://youtube.com/shorts/6ZZRbsnsZ3w?si=JidmJQ9-MLuahb9SBirçok tedavi yöntemi uygulanıyor, eczanelerde bulunuyor. Fakat bunların etkinliğine dair bilimsel kanıtlar eksik. Son zamanlarda ise “kalabileceğiniz bir akşamdan önce” bir shot zeytinyağı içmenin söz konusu durumun yaşanmasının önüne geçebileceği öne sürülüyor.Bu fikir son olarak The Tonight Show Starring Jimmy Fallon'a katılan müzik yapımcısı Benny Blanco'nun iddiasıyla global çapta popülerleşti ancak vakti zamanında Aydın Boysan da çoğunluğu Okan Bayülgen imzalı farklı talk show'larda bir muhabbet akşamından önce yarım çay bardağı zeytinyağı içmenin mideye faydalarından söz etmekteydi.Bu fikre göre zeytinyağı mideyi kaplayarak emilimi yavaşlatıyor. Oldukça cazip ancak söz konusu yöntemin bilimsel dayanağı yok ve bu yönteme şüpheyle yaklaşılmalı.Zeytinyağı tüyosunun ardındaki teori, yüksek yağ içeriğinin mide zarında bir kaplama oluşturarak alkolün kan dolaşımına geçiş hızını yani emilim hızını yavaşlatması. Bu daha yavaş emilim sayesinde akşamdan kalmalıkların yoğunluğunun azalacağı, azaldığı öne sürülüyor.Zeytinyağı ilk emilimi yavaşlatsa bile...
Yağlı yiyeceklerin alkol emilimini bir miktar geciktirebildiği doğru olsa da, bu taktiğin ne kadar etkili olduğu tartışmalı. Zira alkol emilimi esas olarak ince bağırsakta gerçekleşir ve alkolün sadece yaklaşık yüzde 20'si midede emilir. Bu, zeytinyağı midedeki ilk emilimi yavaşlatsa bile, alkolün çoğunun sindirim sürecinin ilerleyen aşamalarında yine de emileceği anlamına gelmekte.Bununla birlikte dehidratasyon, baş ağrısı ve mide bulantısı gibi akşamdan kalma semptomlarının birincil nedeni, vücudun metabolizması veya karaciğerin kendi protein makinesini kullanarak alkolü kimyasal olarak değiştirmesini de içeren alkolün doğal parçalanma süreci. Haliyle zeytinyağı, akşamdan kalma sonuçlarını değiştirecek şekilde bu metabolik sürece müdahale edemez.Akşamdan kalmalığı önlemeye yönelik kapsamlı yaklaşımlar, hidrasyon, beslenme ve ölçülü alkol tüketimi gibi çeşitli faktörleri içermekte. Zeytinyağı alkol emilimini biraz yavaşlatmaya katkıda bulunabilse de kapsamlı bir çözüm olmaktan uzak. Peki ne yapmak lazım? Öncelikle kesinlikle altını çizmek gerekir ki ölçülü, sorumlu bir şekilde alkol tüketmeye dikkat edilmeli. Bunların yanında akşamdan kalmalığı önlemek veya hafifletmek için birkaç yerleşik yöntem de mevcut:
- Hidrasyon: Dehidratasyon, akşamdan kalma semptomlarının ortaya çıkmasında belki de en büyük etken. Alkol tüketiminden önce, tüketim sırasında ve sonrasında mümkünse en az 1'e 1 oranında su içmek, hidrasyon seviyelerini korumaya ve akşamdan kalmaların şiddetini azaltmaya yarar.
- Beslenme: Alkol tüketiminden önce besleyici bir öğün tüketmek, bir shot zeytinyağından daha etkili bir şekilde emilimi yavaşlatabilir. Protein, yağ ve kompleks karbonhidratlar açısından zengin besinler, alkolün etkilerini azaltmak için daha dengeli bir yaklaşım sağlayabilir.
- Ölçülü olmak: Akşamdan kalmayı önlemenin en etkili yolu, ölçülü içmek. Sınır koyarak ve kendimizi yavaşlatarak akşamdan kalma riskini önemli ölçüde azaltabiliriz.
- Besin telafisi: Alkol tüketiminden sonra, kaybedilen elektrolitleri yenileyen ve temel besinleri sağlayan yiyecek ve içecekler tüketmek vücudun iyileşmesine yardımcı olabilir. Örneğin sporcu içecekleri, meyve ve sebzeler bu anlamda işe yarayabilecek seçenekler.
Fakat bazılarının zeytinyağı yönteminin kendileri için işe yaradığını iddia ettiğini de belirtmekte fayda var. Ancak bu anekdotsal hesaplar sıklıkla plasebo etkisinden etkilenmeye teşne. Bildiğiniz üzere bir ilacın etkinliğine inanmak, bazen ilacın etkisi bilimsel olarak kanıtlanmamış olsa bile algılanan iyileşmelere yol açabilir.Dolayısıyla, akşamdan kalmalığı önlemek için alkol almadan önce bir shot zeytinyağı içme fikri cazip derecede basit bir çözüm gibi görünse de, sağlam bilimsel destekten yoksun. Yine de bir shot ya da yarım çay bardağı zeytinyağı, elbette alkolden çok daha masum yani denemek istiyorsanız buyrun, afiyet olsun!
