Referandum nedir? Tarihçesi ve dünyanın ilk referandumu

TAKİP ET

Halkın doğrudan iradesiyle karar verilen bir demokrasi aracı olan referandum, tarih boyunca pek çok önemli konuda belirleyici oldu. Peki referandum nedir, nasıl ortaya çıktı ve tarihte ilk kez nerede yapıldı? İşte detaylar.

07 Temmuz 2025 | Okuma süresi: 4 dakika | Haber Merkezi

Referandum nedir?

Referandum, halkın doğrudan oy kullanarak bir yasa, anayasa değişikliği, uluslararası anlaşma ya da başka önemli konularda karar vermesi anlamına gelir. Temsili demokrasiyi tamamlayan doğrudan demokrasi araçlarından biridir. Çoğunlukla anayasal değişiklikler, bağımsızlık, birleşme ya da bölünme gibi konularda başvurulur.

Referandum tarihçesi

Referandumun kökleri, Antik Yunan’daki halk oylamalarına kadar uzansa da modern anlamda bir devletin halkına danıştığı ilk referandum örneği İsviçre’de görülmüştür. Özellikle 19. yüzyıldan itibaren, İsviçre’deki kantonlar arasında uygulanan halkoylamaları sayesinde kavram uluslararası literatürde yerini aldı.

    yüzyıl boyunca Avrupa’da bazı anayasa değişiklikleri ve yerel yönetim düzenlemeleri için başvurulan referandumlar, 20. yüzyılda yaygın bir uygulama haline geldi.

Dünyadaki ilk modern referandum nerede yapıldı?

Modern anlamda ilk ulusal referandum, 1793 yılında Fransa’da düzenlendi. Fransız Devrimi sonrasında hazırlanan yeni anayasanın halk tarafından kabul edilip edilmeyeceği, yapılan halkoylaması ile belirlendi. Böylece Fransa, modern çağın ilk referandumunu gerçekleştirmiş oldu. Oylamada büyük çoğunluk yeni anayasayı onayladı.

İsviçre’de ise 19. yüzyılın ortalarından itibaren sık sık yerel ve ulusal referandumlar yapılmaya başlandı. Bu nedenle İsviçre, referandum demokrasisinin merkezi olarak anılır.

Türkiye’de referandum

Türkiye’de ilk referandum 1961 yılında yapıldı. 27 Mayıs 1960 askeri müdahalesinin ardından hazırlanan yeni anayasa, 9 Temmuz 1961’de halkoyuna sunuldu ve yüzde 61.7 oyla kabul edildi. Daha sonra 1982, 2007, 2010 ve 2017 yıllarında da Türkiye’de çeşitli anayasa değişiklikleri için referandum düzenlendi.

Sıkça sorulanlar

Referandum ne anlama gelir?
Halkın doğrudan oy kullanarak bir konuda karar verdiği oylama yöntemidir.

Dünyada ilk referandum hangi ülkede yapıldı?
1793’te Fransa’da, yeni anayasa için yapılan halkoylaması ilk modern referandum olarak kabul edilir.

Referandum en çok hangi ülkede yapılır?
İsviçre, referandumları en sık kullanan ülkedir.

Demokrasi ve siyasetle ilgili daha fazla bilgi ve haber için **www.koydenhaber.com**’u ziyaret edin.

#ReferandumNedir #ReferandumTarihi #Fransa #İsviçre #TürkiyeReferandum #www.koydenhaber.com

 

referandum