Buğday üretimi hala dünyada ilk sırada. Peki buğday nedir? Buğday üretimi nasıl yapılır? Buğday hangi iklimde yetişir? Buğdan ne zaman ekilir? Buğday hangi toprakta yetişir?Buğday hala insan beslenmesinde kullanılan kültür bitkileri arasında dünyada ekiliş ve üretim bakımından ilk sırada yer alıyor. Peki buğday üretimi nasıl yapılır? Buğday hangi iklimde yetişir? Buğday ne zaman ekilir? Buğday hangi toprakta yetişir?Bunun nedeni buğday bitkisinin geniş bir adaptasyon yeteneğine sahip olmasıdır. Ayrıca buğday tanesi uygun besleme değeri, saklama ve işlenmesindeki kolaylıklar nedeniyle yaklaşık olarak 50 ülkenin temel besini durumundadır.
Buğdayın kalorisi nedir?Buğday dünya nüfusuna bitkisel kaynaklı besinlerden sağlanan toplam kalorinin yaklaşık % 20'sini sağlamaktadır. Bu oran ülkemizde % 53’tür. Buğday başta unlu mamuller olmak üzere birçok gıda ve sanayi sektöründe kullanılmaktadıBUĞDAY İKLİM İSTEĞİBuğday genellikle serin ve ılık iklim şartlarında yetişir. Gelişmenin ilk devrelerinde yüksek sıcaklıktan hoşlanmaz.Sıcaklık 5-10 C ; nisbi nem %60’ın üzerinde olursa bitki normal gelişmesine devam eder. Kaliteli ve bol ürün yıllık yağışı 350-1150 mm olan iklim bölgelerinde yetişebilmektedir.BUĞDAY EKİM NÖBETİAynı tarlaya uzun süre ard arda buğday ekmekten kaçınmalı, münavebe yapılmalıdır. Kuru koşullarda, Buğday-Nadas-Buğday Buğday-Mercimek-Buğday Buğday-Mercimek-Arpa Sulu koşullarda ; Buğday-ikinci ürün-pamuk Buğday-ikinci ürün- sebze Buğday-ikinci ürün yem bitkileri Buğday-ikinci ürün- mercimek-ikinci ürün (yer fıstığı, mısır, susam,ayçiçeği)BUĞDAY TOPRAK İSTEĞİBuğday kıraç arazilerde yetiştirilmektedir. Fakat topral istekleri çok yüksektir. Besin maddesince zengin, rutubeti yeterli topraklarda daha iyi yetişir. Göllenmeden hoşlanmaz. Bu nedenle gevşek toprak ister. Fazla asitli topraklardan kaçınmalıdır. Hafif ve orta kireçli topraklarda iyi yetişir.BUĞDAY TOPRAK HAZIRLIĞIÖncelikle tarlada bitki artıklarının yok edilmesi gerekir.Bir önceki ürün kaldırıldıktan sonra toprak tavında ise derince sürülür.(15-20 cm) Bu sürümden sonra tarla kesekli ise diskaro ve tırmık geçilerek kesekler kırılmalıdır. GÜBRELEME Buğdayda fosforlu gübrenin tamamı ekim zamanı tohum yatağına, azotlu gübrenin yarısı ekimde tercihen sülfat formunda, yarısı da kardeşlenme sonu ve sapa kalkma başında nitrat formunda verilmelidir.
EKİM ZAMANIKışlık ekim yapılır. En uygun ekim zamanı 15 Kasım-15 Aralık’tır. 10 ile 20 gün arasında ekim zamanı değişikliği olabilir. Bunu etkileyen faktörlerin arasında ekim nöbeti, çevre koşulları, don tehlikesi, hastalık ve zararlılar çeşidin erkenci veya geçci oluşudur. Uygun zamanda yapılan ekim verimi yükseltir.TOHUMLUK MİKTARIMibzerle ekimde tohum kaybı olmayacağından dekara 15-18 kg tohum yeterlidir. Serpme ekimde bu miktar 20-22 kg/da’a çıkar. Zayıf tohumlarda, çimlenme oranı düşük tohumlarda ve geç ekimde tohumluk miktarı 3-3 kg artırılmalıdır.BUĞDAY EKİM MESAFESİMibzerle ekimde sıra arası mesafe 15-20 cm arasında değişir. Tohum derine ekilirse çıkış zayıf olur. Ancak kurak bölgelerdeki hafif topraklarda derin ekilir. Don tehlikesi olan yerlerde de kökler gelişmeden dondan zarar göreceklerinden erken ve derine ekim tavsiye edilir.BUĞDAY EKİMİSerpme ekimde elle atılan tohumun üstü tırmık veya diskaro ile kapatılır. Mibzerle ekimde tohumdan tasarruf edilir. Homojen büyüme sağlandığından hasat kolaylaşır.BUĞDAY ÇAPA VE OT KONTROLÜBuğday çapa bitkisi olmadığından çapalanmaz. Ot kontrolü toprak hazırlığında veya ekim sırasında ilaçlı mücadele ile yapılır.SULAMA Yetiştirme peryodu içerisinde yeterli ve düzenli yağış var ise buğday sulanmadan yetişir. İlkbaharın çok kurak geçtiği zamanlarda gelişmeyi tamamlamak üzere sulanabilir. En fazla suya ihtiyaç duyduğu dönemler kardeşlenme sonu, çiçeklenme başlangıcı ve süt olum devresidir.HASAT HARMAN Hasat zamanı ilimiz için 25 Haziran-25 Temmu
Buğdayın kalorisi nedir?Buğday dünya nüfusuna bitkisel kaynaklı besinlerden sağlanan toplam kalorinin yaklaşık % 20'sini sağlamaktadır. Bu oran ülkemizde % 53’tür. Buğday başta unlu mamuller olmak üzere birçok gıda ve sanayi sektöründe kullanılmaktadıBUĞDAY İKLİM İSTEĞİBuğday genellikle serin ve ılık iklim şartlarında yetişir. Gelişmenin ilk devrelerinde yüksek sıcaklıktan hoşlanmaz.Sıcaklık 5-10 C ; nisbi nem %60’ın üzerinde olursa bitki normal gelişmesine devam eder. Kaliteli ve bol ürün yıllık yağışı 350-1150 mm olan iklim bölgelerinde yetişebilmektedir.BUĞDAY EKİM NÖBETİAynı tarlaya uzun süre ard arda buğday ekmekten kaçınmalı, münavebe yapılmalıdır. Kuru koşullarda, Buğday-Nadas-Buğday Buğday-Mercimek-Buğday Buğday-Mercimek-Arpa Sulu koşullarda ; Buğday-ikinci ürün-pamuk Buğday-ikinci ürün- sebze Buğday-ikinci ürün yem bitkileri Buğday-ikinci ürün- mercimek-ikinci ürün (yer fıstığı, mısır, susam,ayçiçeği)BUĞDAY TOPRAK İSTEĞİBuğday kıraç arazilerde yetiştirilmektedir. Fakat topral istekleri çok yüksektir. Besin maddesince zengin, rutubeti yeterli topraklarda daha iyi yetişir. Göllenmeden hoşlanmaz. Bu nedenle gevşek toprak ister. Fazla asitli topraklardan kaçınmalıdır. Hafif ve orta kireçli topraklarda iyi yetişir.BUĞDAY TOPRAK HAZIRLIĞIÖncelikle tarlada bitki artıklarının yok edilmesi gerekir.Bir önceki ürün kaldırıldıktan sonra toprak tavında ise derince sürülür.(15-20 cm) Bu sürümden sonra tarla kesekli ise diskaro ve tırmık geçilerek kesekler kırılmalıdır. GÜBRELEME Buğdayda fosforlu gübrenin tamamı ekim zamanı tohum yatağına, azotlu gübrenin yarısı ekimde tercihen sülfat formunda, yarısı da kardeşlenme sonu ve sapa kalkma başında nitrat formunda verilmelidir.EKİM ZAMANIKışlık ekim yapılır. En uygun ekim zamanı 15 Kasım-15 Aralık’tır. 10 ile 20 gün arasında ekim zamanı değişikliği olabilir. Bunu etkileyen faktörlerin arasında ekim nöbeti, çevre koşulları, don tehlikesi, hastalık ve zararlılar çeşidin erkenci veya geçci oluşudur. Uygun zamanda yapılan ekim verimi yükseltir.TOHUMLUK MİKTARIMibzerle ekimde tohum kaybı olmayacağından dekara 15-18 kg tohum yeterlidir. Serpme ekimde bu miktar 20-22 kg/da’a çıkar. Zayıf tohumlarda, çimlenme oranı düşük tohumlarda ve geç ekimde tohumluk miktarı 3-3 kg artırılmalıdır.BUĞDAY EKİM MESAFESİMibzerle ekimde sıra arası mesafe 15-20 cm arasında değişir. Tohum derine ekilirse çıkış zayıf olur. Ancak kurak bölgelerdeki hafif topraklarda derin ekilir. Don tehlikesi olan yerlerde de kökler gelişmeden dondan zarar göreceklerinden erken ve derine ekim tavsiye edilir.BUĞDAY EKİMİSerpme ekimde elle atılan tohumun üstü tırmık veya diskaro ile kapatılır. Mibzerle ekimde tohumdan tasarruf edilir. Homojen büyüme sağlandığından hasat kolaylaşır.BUĞDAY ÇAPA VE OT KONTROLÜBuğday çapa bitkisi olmadığından çapalanmaz. Ot kontrolü toprak hazırlığında veya ekim sırasında ilaçlı mücadele ile yapılır.SULAMA Yetiştirme peryodu içerisinde yeterli ve düzenli yağış var ise buğday sulanmadan yetişir. İlkbaharın çok kurak geçtiği zamanlarda gelişmeyi tamamlamak üzere sulanabilir. En fazla suya ihtiyaç duyduğu dönemler kardeşlenme sonu, çiçeklenme başlangıcı ve süt olum devresidir.HASAT HARMAN Hasat zamanı ilimiz için 25 Haziran-25 Temmu 
