CANLI SON DAKİKA: Dünya Diken Üstünde! İran-İsrail Savaşında balistik füzeler Ateşlendi: balistik füze Ne Demek, Ateşlenirse Ne Olur?
17 Haziran 2025 Salı günü sabah saatlerinde başlayan ve şiddetini artıran İran-İsrail çatışmaları, beşinci gününde de tüm dünyanın nefesini tutarak izlediği bir noktaya ulaştı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Tahran'ı vurma tehditleri ve başkenti boşaltma çağrısının ardından yaşanan karşılıklı saldırılar, balistik füzelerin de devreye girmesiyle endişeleri zirveye taşıdı. Peki, bu kritik gelişmenin ardında yatan tehlike ne? Balistik füze ne demektir ve ateşlenmesi ne gibi sonuçlar doğurur?
17 Haziran 2025 Salı, saat 07:15'te başlayan ve 09:57'de güncellenen bilgilere göre, İsrail ordusu Tahran'ın batısındaki askeri üssü ve ardından İran Devlet Televizyonu'nu hedef aldı. Bu saldırılara misilleme olarak İran ise İsrail'e füze ve kamikaze insansız hava araçlarıyla (İHA) karşı saldırı başlattı. Tel Aviv ve Kudüs çevresinde füze alarmları çalarken, Tahran üzerinde de yoğun hava savunma faaliyetleri gözlendi.
Balistik Füze Ne Demek?
Balistik füze, fırlatıldıktan sonra motoru devreden çıkar ve yerçekiminin etkisiyle balistik bir yörünge izleyerek hedefine doğru serbest düşüşe geçen, uzun menzilli bir füze türüdür.
- Yörünge: Bu füzeler, ateşlendikten sonra atmosfer dışına çıkarak uzayda belirli bir yörünge izler ve ardından hedefe doğru hızla atmosfere geri girer. Bu "yüksek irtifa" uçuş şekli, onları geleneksel seyir füzelerinden ayırır.
- Hız: Kısa menzilli balistik füzeler sesten birkaç kat hızlıyken, kıtalararası balistik füzeler (ICBM) atmosfere yeniden giriş sırasında Mach 20-24 gibi inanılmaz hızlara ulaşabilir.
- Menzil: Menzilleri birkaç yüz kilometreden (Kısa Menzilli Balistik Füzeler - SRBM) on binlerce kilometreye (Kıtalararası Balistik Füzeler - ICBM) kadar değişebilir. Bu, farklı kıtalardaki hedeflere dahi ulaşabilme potansiyeli anlamına gelir.
- Başlık: Konvansiyonel yüksek patlayıcı savaş başlıkları taşıyabildikleri gibi, nükleer, kimyasal veya biyolojik başlıklar da taşıyabilirler. Birden fazla başlık taşıyarak farklı hedeflere yönelme yetenekleri (MIRV) de bulunur.
Balistik Füze Ateşlenirse Ne Olur? Potansiyel Etkileri
Bir balistik füzenin ateşlenmesi, hedefe ve taşıdığı başlığa bağlı olarak çok farklı ve genellikle yıkıcı sonuçlar doğurabilir:
- Yüksek Hızlı ve Yıkıcı Darbe: Füzelerin ulaştığı aşırı hızlar, hedefe büyük bir kinetik enerji ile çarpmalarına neden olur. Bu, konvansiyonel başlıklar taşısa bile büyük bir yıkım gücü anlamına gelir. Eğer nükleer başlık taşıyorsa, etkisi yüzlerce kiloton TNT eşdeğeri enerji açığa çıkarabilir, bu da merkezden 5-10 km yarıçaplı bölgede tamamen yıkıcı etki anlamına gelir.
- Azalan Uyarı ve Savunma Süresi: Yüksek irtifa ve hızları nedeniyle, savunma sistemlerinin bu füzeleri tespit etme ve müdahale etme süresi çok kısıtlıdır, hatta bazen imkansızdır. Özellikle hipersonik balistik füzeler, mevcut savunma kalkanlarını aşma potansiyeline sahiptir.
- Geniş Alan Etkisi: Özellikle nükleer başlıklı balistik füzeler, sadece hedeflenen noktayı değil, geniş bir çevreyi de etki alanına alarak altyapı, çevre ve insan sağlığı üzerinde uzun süreli, yıkıcı etkiler yaratır.
- Stratejik Gerilim ve Misilleme Riski: Balistik füzelerin ateşlenmesi, genellikle askeri bir tırmanışın en üst seviyesi olarak görülür ve misilleme saldırılarını tetikleyebilir. Bu durum, bölgesel veya küresel çapta büyük bir çatışma riskini beraberinde getirir.
- Psikolojik Etki: Balistik füzelerle yapılan saldırılar, hedef alınan ülke ve halk üzerinde büyük bir psikolojik baskı ve korku yaratır. Tahliye çağrıları ve sığınaklara yönelme bu baskının göstergeleridir.
İran-İsrail Çatışmasında Son Durum (17 Haziran 2025, 09:57)
Çatışmaların beşinci gününde, karşılıklı saldırılar aralıksız devam ediyor:
- İsrail'in Saldırıları: İsrail ordusu, Tahran'ın batısındaki askeri üsleri ve İran Devlet Televizyonu binalarını vurdu. Bu saldırılar sonucu can kayıplarının yaşandığı bildirildi.
- İran'ın Misillemeleri: İran, İsrail'in saldırılarına yanıt olarak balistik füzeler ve kamikaze İHA'larla karşı saldırılar başlattı. Tel Aviv ve Kudüs'te füze alarmları çalarken, Tahran üzerinde de hava savunma faaliyetleri gözlendi.
- ABD'den Hamle: ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Orta Doğu bölgesine "ek kabiliyetlerin konuşlandırılması" talimatı verdiklerini duyurdu. Hegseth, bu konuşlandırmaların ABD güçlerini korumayı ve bölgedeki savunma duruşunu güçlendirmeyi amaçladığını belirtti.
- Diplomatik Çıkmaz: İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, "ABD, İsrail saldırılarını yalnızca bir telefonla durdurabilir" açıklamasını yaparak, Washington'ın çatışmayı sonlandırma gücüne dikkat çekti. Ancak G7 liderlerinin zirve sonrası yayımladığı ortak bildiride "İran'ın asla nükleere sahip olamayacağı" vurgusu, gerilimin diplomatik boyutunu da gözler önüne serdi.
- Tahliye Çağrıları ve Sivil Etkiler: İsrail Başbakanı Netanyahu'nun Tahran'ı boşaltma çağrısı, gerilimin boyutunu gözler önüne serdi. Çin'in Tel Aviv Büyükelçiliği de vatandaşlarına ülkeyi terk etmeleri uyarısında bulundu. Misilleme saldırılarında İsrail'de 24 binanın ağır hasar aldığı ve 2 bin 775 vatandaşın tahliye edildiği belirtildi.
Bölgedeki tansiyon yüksekliğini korurken, gözler diplomatik girişimlerde ve tarafların atacağı bir sonraki adımlarda. Dünya, büyük bir bölgesel çatışmaya dönüşebilecek bu gerilimi nefesini tutarak izliyor.
