Sağlık hizmetleri ihracatının son yıllarda Türkiye'nin en önemli ihracat kalemleri arasında yer alıyor

'Yatırım ve İhracat Zirvesi'ne katılan Dr. Hakan Özcan, sağlık turizmi sektörünün Türkiye'nin ekonomik büyümesine önemli katkılar sağladığını söyledi.Sağlık turizmi nedir? Sağlık turizmi çeşitleri nelerdir?

Sağlık Turizmi Nedir?

Sağlık turizmi; insanların sağlıklarıyla ilgili olarak hem tedavi edici hem rehabilite edici hem de sağlığa faydalı hizmetler almak amacıyla yaşadıkları ülke dışında başka bir ülkeyi ziyaret etmesidir. Sağlık amaçlı seyahat eden turiste ise  ‘sağlık turisti’ denilmektedir.

Sağlık Turizmi Çeşitleri Nelerdir?

Sağlıklı yaşam için hizmet sunan her türlü turizm hareketi sağlık turizmi olarak kabul edilebilir ancak genel olarak sağlık turizmi çeşitleri 3 ana başlık altında toplanır;

Tıp (Medikal) Turizmi: Kendi ülkesindeki tıp hizmetlerini yetersiz bulunması ya da farklı bir ülkede hastanede tedavi olmak, ameliyat olmak için yapılan turizm çeşididir.

Termal Turizm: Bedensen sağlık, ruhsal dinlenme için yıllardır şifalı olduğu bilinen termal suların olduğu bölgelerde hizmet veren termal tesislerde rehabilitasyon ve dinlenme amacıyla yapılan turizm çeşididir.

Yaşlı ve Engelli Turizmi: Yaşlı ve engelli turizmi; sosyal aktivitelerle birlikte uzun süreli konaklamaları; ileri yaşlar için gezi turları ve meşguliyet terapilerini; yaşlı bakım hizmetlerini; klinik otelde rehabilitasyon hizmetlerini; engelliler için özel bakım ve gezi turlarını kapsar.  Hizmet yeri genel olarak klinik oteller, rekreasyon alanları, tatil köyleri ve bakım evleri olur.

Sağlık Turizmi Hangi Amaçlarla Yapılır?

Hastaların tedavi amaçlı seyahat etmelerinin farklı nedenleri olabilir. Sağlık turizminde diş, göz, estetik, kalp-damar ve eklem protezleri, kısırlık tedavisi, tüp bebek gibi medikal konular ön plana çıkıyor. Bunların yanında basit tetkikler için ya da bir hastalığa yönelik kontrol ve muayene için de sağlık turizmi yapan hasta sayısı fazladır.

Hastaların sağlık turizmi yapmaları için genel nedenlerini ise şöyle sıralayabiliriz:

• Kendi ülkesinde yüksek teknolojili sağlık hizmetleri ve profesyonel insan kaynaklarının azlığı veya yokluğu
• Uzun bekleme süresi
• Sağlık hizmetlerinin kendi ülkelerinde pahalı olması, aynı hizmeti başka ülkelerde daha hesaplı alabilecek olması
• Kaliteli sağlık hizmeti almak istemesi
• Kendi ülkesinde herhangi bir nedenden dolayı ameliyatının bilinmesini istememesi
• Sahip olduğu sağlık sigortasıyla ilgili sorunlarının olması,
• Kronik hastaların, yaşlıların ve engellilerin farklı bir ortamda tedavi olmak istemesi,
• Uyuşturucu ve farklı bağımlılıkları olan kişilerin farklı veya daha uygun ortamlarda olma istekleri,
• Tedaviyle birlikte tatil yapma isteği
• Ülkesinden farklı bir ülkenin iklim ve coğrafi özelliklerinden yararlanmak istemesi, (Ormanları, yaylaları olan, tarihi ve kültürü farklı ülkeleri görmek gibi)
• Termal tesislerin olduğu ülkelerde termal sularla buluşma isteği

Sağlık turizmi çok çeşitli olup birçok sebebi olabilir. Temel sebebi, hastaların daha iyi imkanlarda farklı bir ülkede sağlığıyla ilgili sorunlarını çözmek  ya da aynı hizmeti ekonomik olarak daha hesaplı almak istemeleridir.

Sağlık Turizminde Ülkelerin Tercih Nedenleri Nelerdir?

Sağlık turizmi alanında en çok tercih edilen ülkeler; ABD, Hindistan, Küba, Kosta Rika, Tayland, Singapur, Kolombiya, Malezya, Türkiye, Meksika, Almanya ve Güney Kore’dir. Güney ve Orta Amerika ülkeleri genel olarak çok yüksek tedavi maliyetleri nedeniyle ABD dışında tedavi seçenekleri arayan Amerikan vatandaşlarına hizmet vermektedir. Malezya’ya daha çok Endonezya ve Filipinler gibi yakın çevreden daha iyi tıbbi hizmet almak isteyen hastalar gelmektedir. Avrupa ülkelerinde kendi içinde bir hareket bulunmaktadır. Örneğin Belçika’ya ülke dışından gelen hastaların %60’ı Holllanda’dan gelmektedir.

Peki bu ülkeler hangi özellikleri nedeniyle sağlık turisti çekiyor ona bakalım;

• Almanya, ABD, Güney Kore gibi ülkeler sağlık hizmetleri kalitesi ve teknolojik donanımları iyi olduğu için
• Macaristan’da termal turizmi, İspanya’da yaşlı turizmi, Hindistan’da tıp turizmi bu ülkelerde geçmişten gelen turizm ve sağlık turizmine önem verme politikaları nedeniyle
• Singapur, Tayland, Kıbrıs Rum Kesimi, Kosta Rika gibi ülkelerin asıl gelir kaynağı turizm olduğu için
• Ürdün, Hindistan, Malezya, Brezilya, Malta; yabancı sermaye girişi ve yurt dışında eğitim görmüş doktor avantajlarını kullanmalarından dolayı
• Ürdün, İran, Malezya, Brezilya gibi ülkeler coğrafi ve politik konum avantajlarından dolayı

Türkiye, Malezya, İsrail gibi ülkeler ise birçok açıdan avantajı bir arada bulunduran; coğrafi konum, turizm ülkesi olmaları, sağlıkta ileri teknoloji kullanmaları, kaliteli sağlık hizmeti sunmaları, ekonomik fiyatlı olmaları gibi nedenlerde bu ülkeler sağlık turistlerinin tercih nedenleri arasında yer alırlar.

İnsanlar sağlıkları için artık sadece kendi ülkelerindeki sağlık imkanlarını ve giderlerini değil; başka ülkelerdeki tedavi ve giderlerini araştırıp karşılaştırarak hareket etmektedir. Sağlık sektörünün sorunları, hastanelerdeki yığılmalar, uzun süre beklemeler, tedavi maliyetlerinin yüksekliği, alınan hizmetin kalitesi gibi sorunlarla karşılaşan bilinçli hastalar için diğer ülkelerin sağlık hizmetlerinden faydalanma imkanlarının olması, sağlık turizmini başlı başına bir sektör haline getirmiştir. Sağlıkla ilgili tüm işlemler estetik ameliyattan tüp bebeğe, saç ekiminden diş tedavisine kadar insan sağlığıyla ilgili geniş bir alana nüfuz eden konaklama sektörü, hastaneler, termal sağlık tesisleri, SPA merkezleri ve sağlık kürü merkezleri, rehabilitasyon merkezleri gibi yerler sağlık turizmine hizmet eder.

Sağlık Turizminin Ülkeler için Faydaları Nelerdir?

Sağlık turizmi yapılan ülkelerde yılın 12 ayı turizmin devam etmesine katkıda bulunur. Sağlık turizmi ile turist çeken ülkelerde normalde ekonomik değer taşımayan ama sağlığa yararlı tabii varlıkların (ormani şifalı su, dağ gibi) ekonomik ürün niteliği kazanmasına ve bulunduğu bölgeye gelir katkısı sağlamış olur. Turistlerin yaptığı harcamalar gelir artışı sağlar. Ülkelerin dünya çapında imajlarına olumlu katkıda bulunur.

Türkiye, coğrafi konumu, sağlık kuruluşları, eğitimli insan gücü, kaplıcaları ve doğal güzellikleriyle sağlık turizmi açısından oldukça elverişlidir. Hem tarihi ve kültürel zenginliği hem de sağlık alanındaki yetkinlik seviyesiyle Türkiye, dünyanın 10 gözde ülkesi arasında yer alıyor.

'Yatırım ve İhracat Zirvesi'ne katılan Dr. Hakan Özcan, sağlık turizmi sektörünün Türkiye'nin ekonomik büyümesine önemli katkılar sağladığını söyledi.

Karadeniz Bölgesi'nin sahip olduğu ekonomik potansiyeli ortaya çıkarmak, sektörlerin katma değerli dönüşümünü sağlamak, üretimi ve ihracatı artırmak amacıyla Ticaret Bakanı Dr. Mehmet Muş'un teşrifleri ile kamu, özel sektör, meslek örgütleri ve iş insanlarının katılımıyla "Samsun İli Yatırım ve İhracat Zirvesi" düzenlendi Medicalpark ve Liv Hospital Bölge Koordinatörü Dr. Hakan Özcan, Samsun Yatırım ve İhracat Zirvesi'nde panelde yerini aldı.

Dr. Hakan Özcan'ın, sağlık turizminin önemi hakkında önemli açıklamalarda bulunduğu panelde sanayi sektöründe üretim, yatırım ve ihracatın artırılması, Samsun'un sağlık endüstrileri ve sağlık hizmeti ihracatı vizyonu, ihracata yönelik destekler ve finansman imkanları, Samsun'da lojistik ağların geliştirilmesi konuları ele alındı.

Sağlık hizmetleri ihracatının son yıllarda Türkiye'nin en önemli ihracat kalemleri arasında yer aldığının altını çizen Hakan Özcan, "Bu alanda Samsun'un da önemli potansiyeli bulunmaktadır. Özellikle Samsun'un sahip olduğu modern sağlık tesisleri ve nitelikli sağlık personeli, ihracat açısından önemli bir avantaj sağlamaktadır. Türkiye'de sağlık turizmi sektörü, ekonomik büyümeye önemli katkılar sağlamaktadır. Sağlık turizmi sektörü, Türkiye'nin cari açığını azaltmada önemli bir rol oynamaktadır. Ayrıca sağlık turizmi sektörü, Türkiye'nin döviz gelirlerini artırmakta ve istihdam oluşturmaktadır. Türkiye'de sağlık turizmi sektörü, hızla büyümektedir ve gelecekte de bu trendin devam etmesi beklenmektedir. Türkiye'nin sağlık turizmi sektörü, dünya genelindeki sağlık turizmi sektörüne kıyasla daha hızlı büyümektedir. Sağlık turizmi sektörü, 2019 yılında 551 bin yabancı hastayı ağırlamıştır ve 2022 yılında 4 milyar dolar ile rekor kırmıştır. 2023 yılında 20 milyar dolara kadar çıkabileceği öngörülmektedir. Türkiye'nin sağlık turizmi sektörü, gelecekte de büyümeye devam edeceği öngörülmektedir" dedi.

Sağlık hizmetleri ihracatının önemine de değinen Özcan, "Sağlık hizmetleri ihracatı için öncelikle sektörümüzün ihtiyaçlarına yönelik stratejilerin geliştirilmesi gerekmektedir. Bunun için öncelikle, sağlık turizmi ve sağlık hizmetleri ihracatı için gerekli olan kalite standartlarına uygun tesislerin ve hizmetlerin sunulması gerekmektedir. Bu noktada, Samsun'da mevcut sağlık tesislerinin ve personelinin kalitesinin artırılması ve uluslararası standartlara uygun hale getirilmesi önemlidir. Bu makastla sertifikasyon kuruluşlarıyla iş birliği yapılarak, sağlık hizmetlerinin kalitesinin artırılması için gereken iyileştirmeler yapılmalıdır. Samsun-Krasnodar arasında direkt uçak seferlerinin tekrar başlatılması ile 40 dakikada hastaların Samsun'a transferi sağlanabilecektir. Denizyolu ile Samsun - Soçi arasında feribot seferleri düzenlenmesi de sağlık turizmi potansiyelin artıracak niteliktedir" diye konuştu.