Hazine ve Maliye Bakanlığı, kamu mali yönetiminde şeffaflık ve hesap verebilirliği artırmak amacıyla önemli düzenlemeler yaptı. "Kamu İç Kontrol" ve "Kamu Ön Mali Kontrol" yönetmelikleri ile "Harcama Yetkilileri Hakkında Genel Tebliğ" Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu düzenlemelerle, kamu idarelerinin mali süreçlerinde iç kontrol, ön mali kontrol ve harcama yetkililerinin belirlenmesine ilişkin usul ve esaslar detaylı olarak belirlendi.
Haberin Detayları:
İç Kontrol Sistemi:
- Kamu gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerinin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yönetilmesi amacıyla iç kontrol faaliyetleri yürütülecek.
- Kamu idareleri, Bakanlık tarafından belirlenen standart, düzenleme ve yöntemlere uygun olarak iç kontrol sistemlerini oluşturacak, izleyecek ve geliştirecek.
- İç kontrol sisteminin oluşturulmasında ve uygulanmasında, idarelerin kurumsal kapasiteleri, yerine getirmekle yükümlü oldukları hizmetlerin niteliği ile mali durumları gibi kendilerine özgü koşullar dikkate alınacak.
- Sorumluluk, faaliyet ve süreçlerde yer alan bütün görevlileri kapsarken, iç kontrol sistemi yılda en az bir kez değerlendirilecek ve alınması gereken önlemler belirlenecek.
- Ödenek gönderme belgesi ile harcama yetkisi verilen birimler, kamu iç kontrol standartlarına uyum sağlamaktan sorumlu olacak.
- Türkiye İstatistik Kurumu tarafından en son açıklanan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre nüfusu 50 bini geçmeyen belediyeler, kamu iç kontrol standartlarına uyum sağlayacak. Ancak kamu iç kontrol standartlarına uyum eylem planlarını hazırlama yükümlülüğü bulunmayacak.
Ön Mali Kontrol:
- Ön mali kontrol görevi, idarelerin yönetim sorumluluğu çerçevesinde, harcama birimleri ve mali hizmetler birimi tarafından yerine getirilecek.
- İdarelerin, harcamayı gerektirecek taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarından tutarı mal ve hizmet alımları için 10 milyon lirayı, yapım işleri için 30 milyon lirayı aşanlar ön mali kontrole tabi olacak.
- Ön mali kontrol sonucunda uygun görüş verilmediği halde harcama yetkilileri tarafından gerçekleştirilen işlemlerin mali hizmetler birimince kayıtları tutulacak ve aylık dönemler itibarıyla üst yöneticiye bildirilecek.
- Söz konusu kayıtlar iç ve dış denetim sırasında denetçilere de sunulacak.
Harcama Yetkilileri:
- Kamu idaresi bütçesinde ödenek tahsis edilen ve harcama yetkisi bulunan birimler ile ödenek gönderme belgesiyle ödenek gönderilen birimlerin en üst yöneticisi harcama yetkilisi olacak.
- Harcama yetkililerinin üst yönetici tarafından tespit edildiği durumlarda, belirlenen harcama yetkilileri, mali hizmetler birimine ve muhasebe yetkililerine yazılı olarak bildirilecek.
- Teşkilat yapısı ve personel durumu gibi nedenlerle harcama yetkililerinin belirlenmesinde güçlük bulunan idareler ile bütçelerinde harcama birimleri sınıflandırılmayan idarelerde yetki, üst yönetici veya üst yöneticinin tespit edeceği kişiler tarafından, mahalli idarelerde ilgisine göre İçişleri Bakanlığı veya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının, diğer idarelerde ise Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine yürütülebilecek.
- Cumhurbaşkanlığı, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Milli Savunma Bakanlığı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığında görev ünvanları itibarıyla merkez teşkilatı harcama yetkilileri, bu idarelerin üst yöneticileri tarafından belirlenecek.
- Yüksek Mahkemelerin bütçelerinde heyet, daire, kurullar, Cumhuriyet başsavcılığı ile denetim birimlerine tahsis edilen ödeneklerin harcama yetkilisi, Genel Sekreter olacak.
- Teşkilat yapısında üst yönetici ile harcama birimleri arasında yönetim kademesi yer almak şartıyla, bütçeyle ödenek tahsis edilen harcama birimlerinin harcama yetkisi, harcama türleri itibarıyla kısmen veya tamamen ilgili bakanlıkların uygun görüşü ve üst yöneticinin onayı ile bir üst yönetim kademesinde birleştirilebilecek.
- Harcama yetkisi, belirlenen şartlar çerçevesinde devredilebilecek.
- Kanunların verdiği yetkiye istinaden yönetim kurulu, icra komitesi, komisyon ve benzeri kurul veya komite kararıyla yapılan harcamalarda, harcama yetkisinden doğan sorumluluk kurul, komite veya komisyona ait olacak.
- Harcama yetkilisi ve muhasebe yetkilisi görevi aynı kişide birleştirilemeyecek.
- Mali hizmetler biriminde ön mali kontrol görevini yürütenler mali işlem sürecinde görev alamayacak.
- Bu Tebliğin yayımı tarihinden önce başlatılan harcama işlemleri, işlemin başlatıldığı tarihte yürürlükte bulunan mevzuata göre sonuçlandırılacak.
Stratejik Planlar ve Performans Programları:
- Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının Kamu İdarelerince Hazırlanacak Stratejik Planlar ve Performans Programları ile Faaliyet Raporlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliği, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Sorularına Kısa Cevaplar:
- İç kontrol nedir? Kamu gelir ve giderlerinin etkin yönetimi.
- Ön mali kontrol limiti ne kadar? Mal ve hizmet alımları için 10 milyon TL, yapım işleri için 30 milyon TL.
- Harcama yetkilisi kimdir? Bütçede ödenek tahsis edilen birimin en üst yöneticisi.
- 50 bin nüfus altı belediyeler iç kontrol planı hazırlayacak mı? Hayır.
