Pestisitlerin tarımdaki yaygın kullanımı, faydaları kadar potansiyel zararlarıyla da uzun süredir tartışma konusu olmuştur. Özellikle Rachel Carson'ın "Sessiz Bahar" adlı eseriyle artan farkındalık, bazı pestisitlerin çevre ve canlılar üzerindeki olumsuz etkilerini gözler önüne sermiştir. Son olarak, California San Diego Üniversitesi'ndeki (UC San Diego) biyologların yaptığı çarpıcı bir araştırma, yaygın olarak kullanılan bir neonikotinoid böcek ilacı olan tiyametoksamın bal arılarının uçma yeteneğini ciddi şekilde bozabileceğini ortaya koymuştur. Bu keşif, zaten tehdit altında olan bal arısı popülasyonları ve dolayısıyla küresel gıda güvenliği açısından endişe verici bir tablo çizmektedir.
Tiyametoksam: Yaygın Kullanılan Bir Tehdit Mi?
- Tiyametoksam, mısır, soya fasulyesi ve pamuk gibi pek çok önemli tarım ürününde yaygın olarak kullanılan bir neonikotinoid sınıfı böcek ilacıdır.
- Önceki çalışmalar, bu tür böcek ilaçlarını tüketen bal arılarının kovanlarına geri dönme olasılığının azaldığını ve bunun da arı popülasyonlarında düşüşe neden olduğunu göstermiştir.
- UC San Diego'daki araştırmacılar, bu bulgulara yeni bir boyut kazandırarak tiyametoksamın doğrudan arıların uçuş yeteneklerini nasıl etkilediğini detaylı bir şekilde incelemişlerdir.
Çığır Açan Araştırma: Uçuş Değirmeni Deneyi
- Scientific Reports dergisinde yayımlanan bu önemli çalışmada, UC San Diego'dan doktora sonrası araştırmacı Simone Tosi, Biyoloji Profesörü James Nieh ve İtalya'daki Bologna Üniversitesi'nden Doçent Giovanni Burgio iş birliği yapmıştır.
- Araştırmacılar, hipotezlerini test etmek için özel olarak tasarlanmış bir uçuş değirmeni (arı uçuş test cihazı) inşa etmişlerdir. Bu cihaz sayesinde arıları kontrollü koşullar altında uçurarak performanslarını ölçebilmişlerdir.
- Deneyler sonucunda, tipik çevresel seviyelerde tiyametoksama maruz kalan bal arılarının uçuş mesafelerinde, uçuş sürelerinde ve uçuş hızlarında ciddi bozulmalar tespit edilmiştir.
Kısa ve Uzun Süreli Maruz Kalmanın Farklı Etkileri
- Araştırmalar, tiyametoksama kısa süreli maruz kalmanın arıların aktivite seviyelerini geçici olarak artırdığını göstermiştir. Bu durum, arıların daha uzak mesafelere uçmasına neden olsa da, uçuşları belirgin şekilde düzensizleşmiştir.
- Buna karşılık, bir veya iki gün gibi daha uzun süreli maruz kalma, arıların genel uçuş yeteneklerinde belirgin bir düşüşe yol açmıştır.
- Profesör Nieh, düzensiz uçuş örüntülerinin arıların yön bulma yeteneklerini olumsuz etkileyebileceğini ve dolayısıyla kovanlarına geri dönme olasılıklarını azaltabileceğini vurgulamaktadır.
Ölümcül Olmayan Dozların Koloni Üzerindeki Yıkıcı Etkisi
- Araştırmanın en çarpıcı sonuçlarından biri, tiyametoksamın arılarda anında ölüme neden olmasa bile, uzun vadede koloninin hayatta kalmasını tehlikeye atabileceğidir.
- Nieh, bal arılarının sosyal bir organizma olduğunu ve binlerce işçi arının davranışlarının koloninin sağlığı için kritik öneme sahip olduğunu belirtmektedir.
- Bu bağlamda, ölümcül olmayan bir pestisit dozunun bile, arıların besin toplama ve kovanı koruma gibi temel işlevlerini yerine getirememesi nedeniyle tüm koloni üzerinde ölümcül bir etkiye yol açabileceği gösterilmiştir.
Küresel Bir Tehdit: Neonikotinoidlerin Yaygın Kullanımı
- Neonikotinoid böcek ilaçları, dünya genelinde sprey, toprak uygulamaları ve tohum ilaçlaması gibi farklı yöntemlerle yaygın olarak kullanılmaktadır.
- Bilim insanları, bal arılarının topladığı nektar ve polende bu böcek ilaçlarının kalıntılarına sıklıkla rastlamaktadır. Bu durum, bu kimyasalların dünya çapındaki arı popülasyonları üzerindeki potansiyel etkileri konusunda ciddi endişelere yol açmaktadır.
Bal Arılarının Önemi ve Gıda Güvenliğine Etkileri
- Bal arılarının ekosistemlerdeki kritik rolü ve tarımsal üretimdeki vazgeçilmez katkısı yadsınamaz bir gerçektir.
- Birçok bitki türünün tozlaşmasını sağlayarak biyolojik çeşitliliğin korunmasına yardımcı olurlar ve küresel gıda üretiminin temelini oluştururlar.
- Bal arısı popülasyonlarındaki daha fazla düşüş, dünya genelinde gıda güvenliği ve gıda arzı açısından ciddi sorunlara yol açabilir. Bu durum, her kıtadaki ülkeleri olumsuz etkileyebilecek potansiyel bir krizi işaret etmektedir.
Sonuç:
UC San Diego'daki bu son araştırma, yaygın olarak kullanılan tiyametoksamın bal arılarının sadece yön bulma yeteneklerini değil, aynı zamanda temel uçuş becerilerini de ciddi şekilde bozduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Ölümcül olmayan dozlarda bile arıların davranışlarını olumsuz etkileyerek koloni sağlığını tehdit eden bu durum, neonikotinoid pestisitlerin kullanımına ilişkin mevcut düzenlemelerin ve tarım uygulamalarının yeniden gözden geçirilmesinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne sermektedir. Bal arılarının korunması, ekosistemlerin sağlığı ve gelecekteki gıda güvenliğimiz için hayati bir zorunluluktur.
*Tiyametoksam nedir? Mısır, soya fasulyesi ve pamuk gibi ürünlerde kullanılan bir neonikotinoid böcek ilacıdır.
- Neonikotinoidler bal arılarını nasıl etkiler? Yuvalarına dönme olasılıklarını azaltır ve uçuş yeteneklerini bozabilir.
- UC San Diego araştırması ne gösterdi? Tiyametoksamın bal arılarının uçuş mesafesini, süresini ve hızını ciddi şekilde bozduğunu gösterdi.
- Kısa süreli tiyametoksam maruziyeti arıları nasıl etkiler? Aktivite seviyelerini artırabilir ancak uçuşları düzensizleştirir.
- Uzun süreli tiyametoksam maruziyeti arıları nasıl etkiler? Uçuş yeteneklerini azaltır.
- Ölümcül olmayan pestisit dozu koloniyi etkileyebilir mi? Evet, arıların davranışlarını bozarak koloninin hayatta kalmasını tehlikeye atabilir.
- Bal arılarının önemi nedir? Birçok ekosistemde temel türdür ve mahsullerin tozlaşmasını sağlarlar.
- Bal arısı popülasyonlarındaki düşüş nelere yol açabilir? Gıda güvenliği ve bulunabilirliği açısından büyük sorunlara yol açabilir.
- Araştırma nerede yayınlandı? Scientific Reports dergisinde yayınlandı.
- Bu araştırma neden önemli? Yaygın bir pestisitin bal arıları üzerindeki olumsuz etkilerini detaylı bir şekilde göstermesi açısından önemlidir.
