Artan maliyetler karşısında zorlanan çiftçiler için mevcut süt fiyatları yeterli gelmemektedir. Peki süt fiyatları zaman içerisinde nasıl değişim göstermiştir . Haberimizde bulabilirsiniz.
HABER: Haber Merkezi
2011-2024 Yılları Arasında Çiğ Süt Fiyatlarındaki Değişim ve İnek Sütü Çeşitleri Üzerine Bir Değerlendirme
Ulusal Süt Konseyi çiğ süt tavsiye fiyatları 2011-2024
İnek sütü çeşitleri ve fiyat değişiklikleri
Çiğ süt fiyatlarının yıllara göre değişimi
Çiğ süt fiyatları, Türkiye'de yıllar boyunca birçok faktörden etkilenmiş, özellikle üretim maliyetlerindeki artışlar, enflasyon, döviz kuru dalgalanmaları ve talep dalgalanmaları bu fiyatların belirlenmesinde büyük rol oynamıştır. 2011 ve 2024 yılları arasında Ulusal Süt Konseyi tarafından belirlenen çiğ süt tavsiye fiyatlarına bakıldığında, bu süreçte süt fiyatlarında belirgin bir artış yaşandığı gözlemlenmektedir. 2011 yılında litre başına 0,735 TL olan çiğ süt fiyatı, 2024 yılına geldiğimizde litre başına 14,65 TL'ye kadar yükselmiştir.2024 çiğ süt Fiyatları Ne Kadar?1 litre süt Kaç TL 2024?2024 süt primi Ne Kadar?Süt parası ne kadar 2024 inek?Bu fiyat artışları, süt üreticilerinin karşı karşıya kaldığı maliyet baskılarını ve piyasadaki talep değişimlerini yansıtmaktadır. Aynı zamanda, süt kalitesine göre yapılan sınıflandırmalar da fiyatların belirlenmesinde önemli bir faktör olmuştur. Örneğin, 2021 yılında A sınıfı süt 2,90 TL/Lt, B sınıfı süt 2,85 TL/Lt ve C sınıfı süt 2,80 TL/Lt olarak belirlenmiştir. Bu sınıflandırma, sütün içeriğindeki yağ ve protein oranlarına dayalı olarak yapılmış, daha yüksek kaliteli süt daha yüksek fiyatlarla satılmıştır.
Çiğ Süt Fiyatlarındaki Dönemsel Değişimler
2011 yılına dönecek olursak, çiğ süt fiyatları yılın ilk yarısında 0,735 TL/Lt iken, son çeyrekte 0,90 TL/Lt'ye yükselmiştir. Bu dönemlerde fiyatlar litre başına genellikle küçük artışlarla belirlenmiş ve yılın sonuna doğru üretici lehine fiyatlar yukarıya çekilmiştir. Ancak, bu küçük artışlar, ilerleyen yıllarda yerini daha büyük sıçramalara bırakmıştır.2017 yılında, çiğ süt fiyatlarında dikkat çeken bir artış yaşanmıştır. Yılın başında litre başına 1,21 TL olan fiyat, yıl sonunda 1,40 TL’ye yükselmiştir. Ardından 2018 yılında başlayan ekonomik dalgalanmalar ve yüksek enflasyon oranları, süt fiyatlarının daha da artmasına neden olmuştur. 2018 yılının Temmuz ayı itibarıyla çiğ süt fiyatı litre başına 1,70 TL'ye kadar çıkmış, 2019 yılında ise bu fiyat 2,30 TL'yi bulmuştur.2021 yılı ise çiğ süt fiyatlarındaki en hızlı yükselişlerden birine sahne olmuştur. Yılın başında litre başına 2,80 TL olan fiyat, Aralık ayında 4,70 TL'ye yükselmiştir. Bu artışlar, 2022 ve 2023 yıllarında da devam etmiş, 2023 yılı Ağustos ayında fiyat 11,50 TL’ye çıkmıştır. Son olarak, 2024 yılı Ocak ayında çiğ süt fiyatı litre başına 14,65 TL olarak belirlenmiştir.
Fiyat Artışlarının Sebepleri
Bu fiyat artışlarının ardında birkaç ana faktör bulunmaktadır. İlki, artan üretim maliyetleridir. Hayvan yemi, veterinerlik hizmetleri ve enerji gibi temel girdilerin maliyetlerindeki artış, süt üreticilerini fiyat artışı talep etmeye zorlamıştır. Özellikle 2021 ve 2022 yıllarında döviz kurundaki ani yükselişler, yem maliyetlerini büyük ölçüde artırmış ve bu durum üreticilerin maliyetlerini ciddi oranda etkilemiştir.İkincisi, süt kalitesi ve sınıflandırmasıdır. 2021 yılında yürürlüğe giren Çiğ İnek Sütünün Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ ile birlikte sütler, yağ ve protein oranlarına göre sınıflandırılmaya başlanmıştır. A sınıfı süt, daha yüksek yağ ve protein oranına sahipken, B ve C sınıfı sütler bu standartların altında kalmaktadır. Bu durum, sütün kalitesine göre farklı fiyatlandırmalar yapılmasına yol açmış ve kaliteye göre fiyat farklılıkları oluşmuştur.
İnek Sütü Çeşitleri
İnek sütü, genellikle içerdiği yağ ve protein oranlarına göre farklı kategorilere ayrılır. Bu oranlar, sütün besleyiciliğini ve kalitesini belirleyen temel unsurlardır. Süt yağı oranı, sütün kremamsı yapısını ve tadını belirlerken, protein oranı ise sütün besin değeri açısından önemlidir.
A Sınıfı Süt: Yağ oranı %3,6, protein oranı %3,2 olan sütler bu sınıfa girer. En yüksek kaliteye sahip olan bu sütler, özellikle peynir ve yoğurt üretimi için tercih edilir.
B Sınıfı Süt: Yağ oranı %3,5, protein oranı %3,1 olan bu sütler, A sınıfına göre biraz daha düşük kaliteye sahiptir, ancak yine de iyi bir besin kaynağıdır.
C Sınıfı Süt: Yağ oranı %3,1'in altına düşen ve protein oranı %3,0 olan sütler bu sınıfa girer. Bu sütler genellikle daha az besleyici olarak kabul edilir ve bu nedenle daha düşük fiyatlarla satılır.
İnek sütü çeşitleri arasında tam yağlı süt, yarım yağlı süt ve yağsız süt gibi türler de bulunmaktadır. Tam yağlı süt, en yüksek yağ oranına sahip olup, genellikle tat açısından en zengin olan süt çeşididir. Yarım yağlı ve yağsız sütler ise diyet yapanlar veya daha az yağ tüketmek isteyenler tarafından tercih edilmektedir.
Sonuç
2011-2024 yılları arasında çiğ süt fiyatlarında belirgin bir artış yaşanmıştır. Bu artışlar, özellikle üretim maliyetlerindeki artışlar, döviz kuru dalgalanmaları ve süt kalitesine göre yapılan sınıflandırmalar gibi faktörlerden kaynaklanmıştır. Çiğ süt fiyatlarının artması, aynı zamanda süt üreticilerinin karşılaştığı ekonomik zorlukları da yansıtmaktadır. İnek sütü çeşitleri arasında yapılan sınıflandırmalar ise sütün besin değeri ve kalitesini doğrudan etkileyerek fiyatların belirlenmesinde önemli bir rol oynamaktadı
