Yayın Tarihi: 5 Temmuz 2025
️ Yazar: Haber Merkezi | ⏱️ Okuma Süresi: 2 Dakika
“Dünya 5’ten Büyüktür” Ne Anlama Geliyor?
Bu ifade, uluslararası adaletin sağlanmasında tüm dünyayı temsil etmeyen, sadece 5 ülkenin söz sahibi olduğu bir düzenin haksız olduğuna dikkat çeker. Bu 5 ülkenin veto yetkisi sayesinde, küresel krizler, savaşlar veya insan hakları ihlallerine karşı çoğu zaman çözüm üretilememektedir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu söylemi, BM'nin daha adil, katılımcı ve temsili bir yapıya kavuşturulması gerektiği mesajını taşır.
“5” Hangi Ülkeleri Temsil Ediyor?
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri olan bu 5 ülke şunlardır:
Amerika Birleşik Devletleri (ABD)
Rusya Federasyonu
Çin Halk Cumhuriyeti
Fransa
Birleşik Krallık (İngiltere)
Bu ülkelerin her biri veto hakkına sahiptir, yani herhangi biri alınan bir kararı tek başına iptal edebilir.
Eleştiri Neyin Üzerine Kurulu?
1945'ten kalma güç dengeleri hâlâ geçerli sayılıyor.
Gelişmekte olan ülkeler, İslam dünyası, Afrika ve Latin Amerika gibi bölgeler sistemde temsil edilmiyor.
Veto hakkı, bazı kararların alınmasını engelleyerek adaleti geciktiriyor.
BM'nin uluslararası krizlerde etkinliği azalıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Sözleriyle:
"Birleşmiş Milletler 1945 şartlarına göre kurulmuş bir sistemdir. Ama artık dünya 1945'teki gibi değil. Bugün 200'den fazla ülke var. 5 ülke dünyayı yönetemez. Dünya 5’ten büyüktür!"
Bu söz, hem BM yapısının sorgulanması hem de gelişmekte olan ülkelerin daha fazla temsil edilmesi gerektiği çağrısını içeriyor.
Dünya 5’ten Büyüktür Ne İstiyor?
Veto hakkının kaldırılması ya da sınırlandırılması
Daimi üye sayısının artırılması (örneğin G-20 üyeleri veya bölgesel temsilciler)
Afrika, Güney Asya, İslam ülkeleri gibi coğrafyaların söz hakkının güçlendirilmesi
Küresel barış ve adaletin daha kapsayıcı kurumlar eliyle sağlanması
