Osman Hamdi Bey'in Eserleri Batı'da Ses Getirirken, Diğer Türk Ressamlar Neden Geri Planda Kalıyor?
Son yıllarda Türk resmi, özellikle Osman Hamdi Bey'in eserlerinin Batı müzayedelerinde elde ettiği yüksek fiyatlarla uluslararası alanda adından söz ettiriyor. Oryantalist üslubuyla tanınan ünlü ressamın tabloları, başta Sotheby’s olmak üzere prestijli müzayede evlerinde alıcı buluyor ve Malezya'dan Körfez ülkelerine kadar geniş bir koleksiyoner kitlesinin ilgisini çekiyor.
"Kahve Hazırlamak" Rekor Fiyata Satıldı Ama...
Son olarak Osman Hamdi Bey'in "Preparing Coffee" (Kahve Hazırlamak) adlı eseri, Londra'da gerçekleştirilen açık artırmada 1 milyon 16 bin sterline (52 milyon TL) satılarak büyük yankı uyandırdı. Ancak bu başarıya rağmen, hem Osman Hamdi'nin eserlerinin fiyatlarında düşüş gözlemlenmesi hem de diğer Türk ressamların eserlerinin Batı müzayedelerinde aynı ilgiyi görmemesi, Türk resminin uluslararası arenadaki konumu hakkında soru işaretleri yaratıyor. Zira Osman Hamdi Bey'in "Kur’ân Okuyan Kız" adlı benzer bir çalışması 2019 yılında altı milyon sterlinin üzerinde bir fiyata alıcı bulmuştu. Bu durum, "Türk resmi yurt dışında ne durumda?" sorusunu daha da önemli hale getiriyor.
Koleksiyoner Mehmet Çebi: "Dünya Türk Resmini Keşfetmiş Değil"
Koleksiyoner Mehmet Çebi, Türkiye gazetesine yaptığı değerlendirmede, Osman Hamdi Bey'in başarısının tek başına yeterli olmadığını belirterek, "Tek çiçekle bahar olmaz" ifadesini kullandı. Çebi, Osman Hamdi'nin eserlerinin yurt dışında satılmasına rağmen, alıcıların büyük bir çoğunluğunun Türk kökenli koleksiyonerler olduğuna dikkat çekti. Ayrıca, "Preparing Coffee" eserinin önceki rekor fiyata kıyasla oldukça düşük bir bedelle el değiştirmesi de dikkat çekici bir nokta olarak öne çıkıyor.
Çebi, Türk resminin yurt dışında yeterli rağbet görmemesinin çeşitli nedenleri olduğunu savunuyor. Dünyanın önde gelen müzelerinde çok az sayıda Türk ressamına ait eserin bulunmasını gerekçe göstererek, "Dolayısıyla dünya koleksiyoncuları Türk resmini keşfetmiş değil. Keşfedilecek bir tarafı var mı? Bu da ayrı bir tartışma mevzuu…" şeklinde konuştu.
Batı Taklitçiliği Türk Resmini Geri mi İtiyor?
Türk ressamların yetenekli olmalarına rağmen özgün bir akım yaratamamaları ve Batı'yı taklit etmeleri eleştirisini getiren Mehmet Çebi, "Türkiye’deki ressamlar genelde Batı’da ortaya çıkan sanat akımlarının temsilcisi olarak eser üretmişler. İnsanlar, işin orijinali varken niçin taklit eserler alsın? 1914 kuşağının ressamları oldukça önemli sanatçılar ama bunlardan Osman Hamdi’ye yakın fiyatta olan göremiyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
Türk Sanatı Sadece Resimden İbaret Değil
Türk sanatının küresel alanda nasıl daha fazla söz sahibi olabileceği sorusuna ise Çebi, Türk resminin geçmişinin sadece 150 yıl öncesine dayandığını hatırlatarak cevap veriyor. Sanatın sadece resimden ibaret görülmemesi gerektiğini vurgulayan Çebi, hat ve çini gibi köklü Türk sanatlarının da uluslararası alanda tanıtılması gerektiğini belirtiyor.
Raffi Portakal: "Osman Hamdi, Arap Koleksiyonerlerin Gözdesi"
Portakal Sanat ve Kültür Evi sahibi ve antika uzmanı Raffi Portakal, Osman Hamdi'nin son eserinin elde ettiği fiyatı değerlendirirken, müzayedelerde bir eserin fiyatının anlık bir ölçü olduğunu ve birçok faktörden etkilendiğini ifade etti. Alıcıların psikolojisi, ülkelerin ekonomik durumu ve koleksiyonlardaki eksiklikler gibi unsurların fiyatları etkileyebileceğini söyleyen Portakal, tek bir eserin fiyatının genel bir ölçüt olarak alınmasının doğru olmadığını vurguladı. Portakal, Osman Hamdi'nin son yıllarda Arap ülkelerindeki koleksiyonerlerin özel ilgisini çektiğini, çünkü onun dışında o dönemi Müslüman bir bakış açısıyla resmeden başka bir sanatçının olmadığını belirtti.
"Bizden Otantik Bir Akım Doğmadı"
Türk resminin 1914 kuşağından itibaren Batı'yı takip ettiğini dile getiren Raffi Portakal, "Yani otantik, bizden bir akım doğmamış. Öte yandan maalesef akımın içerisinde de bulunamamışlar. Böylece yurt dışında ses getirecek kuvvette olamamışlar. Batı’da tanınmanız için orada boy göstermeniz lazım. Oysa bizim ressamlarımız Türkiye’de bile tanınmıyorlar" şeklinde konuştu.
Tanıtım ve Sergilerle Türk Resmine Dikkat Çekilebilir
Koleksiyoner Turgay Artam ise Osman Hamdi'nin dışında Fahrel Nissa Zeid, Erol Akyavaş ve Burhan Doğançay gibi birçok Türk sanatçısının eserlerinin yurt dışında ilgi gördüğünü hatırlattı. Artam, Osman Hamdi Bey'in eserlerinin ulaştığı yüksek rakamların, aslında diğer Türk sanatçılarının da önünü açabilecek ve dikkati Türk resmine çevirebilecek bir katalizör görevi görebileceğini ifade etti. Az sayıda Türk ressamının müzayedelerde "iyi değerlere" ulaştığını belirten Artam, bunun nedeninin klasik Türk resminin önemli bir bölümünün Türkiye'deki özel koleksiyonlarda veya müzelerde bulunması olduğunu söyledi. Artam, bir eserin uluslararası alanda görünür hale gelmesiyle önemli koleksiyonerlere ulaşabileceğini vurgulayarak, Türk sanatçılarının aslında çok daha geniş bir potansiyele sahip olduğunu ve Türk resmine Batı'da daha fazla dikkat çekebilmek için tanıtım ve sergilere ihtiyaç olduğunu sözlerine ekledi.
Osman Hamdi Bey'in eserleri neden bu kadar değerli? Oryantalist üslubu ve tarihi önemi nedeniyle.
Türk ressamların yurt dışında tanınmamasının nedenleri nelerdir? Özgün akım yaratılamaması, Batı taklitçiliği ve tanıtım eksikliği.
Mehmet Çebi'ye göre Türk resminin geleceği nasıl? Tanıtım ve özgün kimlik oluşturmayla potansiyel var.
Raffi Portakal, Osman Hamdi'nin başarısını nasıl değerlendiriyor? Arap koleksiyonerlerin ilgisi ve tek Müslüman oryantalist ressam olması etkili.
Türk sanatının yurt dışında başarılı olması için neler yapılmalı? Tanıtım, sergiler ve özgün eser üretimi önemli.
Osman Hamdi Bey'in son eseri neden daha düşük fiyata satıldı? Müzayede koşulları, alıcı psikolojisi gibi faktörler etkili olabilir.
Türkiye'de kaç tane dünyaca ünlü ressam var? Osman Hamdi Bey başta olmak üzere birkaç önemli isim bulunuyor.
Oryantalizm Türk resmini nasıl etkiledi? Batı'nın Doğu'ya bakış açısını yansıtan bir üslup oluştu.
Türk koleksiyonerler hangi ressamlara ilgi gösteriyor? Osman Hamdi Bey ve diğer önemli Türk ressamlara.
Türk resminin Batı sanatıyla ilişkisi nasıl? Genellikle Batı akımlarının takipçisi olma eğilimi var.
