Ticaret Bakanlığı'nın 1 Nisan 2025 tarihinde yürürlüğe koyduğu yeni yönetmelik, Türkiye'de faaliyet gösteren ve yurt dışından ürün tedarik eden e-ticaret platformları için önemli değişiklikler getirmişti. Bu yönetmeliğin en kritik maddelerinden biri, imalatçısı Türkiye'de bulunmayan ve ürünlerini bir ithalatçı aracılığıyla piyasaya süren platformların Türkiye'de resmi bir temsilci bulundurma zorunluluğu. Aradan geçen 22 güne rağmen bu zorunluluğa uymayan platformlar arasında dikkat çeken isim ise Çinli e-ticaret devi TEMU oldu. Şimdi gözler, TEMU'nun atacağı adımlara ve olası bir erişim engeline çevrilmiş durumda.
Temsilci Atama Zorunluluğu ve Süreç Nasıl İşleyecek?
Ticaret Bakanlığı'nın "Uzaktan İletişim Araçları Yoluyla Piyasaya Arz Edilen Ürünlerin Piyasa Gözetim ve Denetim Yönetmeliği"nin amacı, özellikle tüketici sağlığını korumak ve ithalatı belirli bir düzen içinde tutmak olarak belirtiliyor. Yönetmelik, Türkiye'de yerleşik olmayan ve ithalat yoluyla ürün satan e-ticaret platformlarına, Türkiye'deki yasal süreçleri yürütebilecek ve tüketicinin haklarını savunabilecek bir temsilci atama yükümlülüğü getiriyor.
Bu yükümlülüğe uymayan platformlar için ise kademeli bir süreç işleyecek. Edinilen bilgilere göre, temsilci atamayan platformların tespiti Ticaret Bakanlığı tarafından titizlikle sürdürülüyor. Bakanlık, bu tespitlerin ardından Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na (BTK) resmi bir başvuru yapacak.
BTK'ya yapılan başvuru sonrasında süreç hızlanacak. BTK, başvuruyu Erişim Sağlayıcıları Birliği'ne (ESB) iletecek. ESB'nin alacağı karar ise 24 saat içinde Sulh Ceza Hakimi'nin onayına sunulacak. Hakim, başvuruyla ilgili kararını en geç 48 saat içinde açıklayacak. Bu hızlı işleyiş, temsilci atamayan platformlar için erişim engelinin kısa sürede gündeme gelebileceği anlamına geliyor.
TEMU Neden Temsilci Atamadı? Olası Sonuçlar Neler Olabilir?
Henüz TEMU cephesinden bu konuda resmi bir açıklama gelmedi. Ancak, şirketin Türkiye pazarındaki stratejisi ve yönetmeliğe yaklaşımı merak konusu olmaya devam ediyor. Temsilci atamama nedenleri arasında şirketin global operasyonel yapısı, yerel düzenlemelere uyum süreçleri veya farklı pazar stratejileri gibi çeşitli faktörler etkili olabilir.
Eğer TEMU, belirlenen süre içinde Türkiye'ye resmi bir temsilci atamazsa, yukarıda belirtilen hukuki süreç işleyecek ve platforma erişim engeli getirilmesi yüksek bir olasılık. Erişim engelinin hayata geçmesi durumunda, Türkiye'deki tüketiciler TEMU üzerinden alışveriş yapamayacak ve platformun Türkiye operasyonları durma noktasına gelecek.
Tüketiciler ve Satıcılar İçin Ne Anlama Geliyor?
TEMU'ya olası bir erişim engeli, hem Türk tüketicileri hem de platform üzerinden satış yapan satıcılar için önemli sonuçlar doğurabilir.
- Tüketiciler Açısından: TEMU, uygun fiyatlı ve geniş ürün yelpazesiyle Türkiye'de kısa sürede popülerlik kazanmıştı. Erişim engelinin gelmesiyle birlikte tüketiciler, bu platform üzerinden alışveriş yapma imkanını kaybedecekler. Bu durum, özellikle fiyat hassasiyeti olan ve farklı ürün çeşitliliğine ulaşmak isteyen tüketiciler için bir dezavantaj oluşturabilir.
- Satıcılar Açısından: TEMU üzerinden ürünlerini Türkiye pazarına sunan satıcılar için ise erişim engeli, önemli bir pazar kaybı anlamına gelebilir. Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) TEMU gibi platformlar aracılığıyla yeni pazarlara açılma imkanları kısıtlanabilir.
İthalatta da Denetimler Artabilir
Ticaret Bakanlığı'nın sadece erişim engeliyle sınırlı kalmayacağı da gelen bilgiler arasında. Eğer şikayetler, ihbarlar ve yapılan denetimler sonucunda yönetmeliğin temsilci bulundurma hükmüne uyulmadığı yaygın olarak tespit edilirse, ithalat süreçlerinde de sıkı denetimlere gidilebileceği belirtiliyor. Bu durum, Türkiye'ye ürün getiren tüm e-ticaret platformları ve şirketleri için daha dikkatli ve uyumlu bir yaklaşım sergileme zorunluluğu doğurabilir.
Yedi Günlük İtiraz Süresi
Erişimi engellenen satıcılar için ise hukuki bir süreç öngörülüyor. Hürriyet'ten Aysel Alp'in haberine göre, erişim engelinin uygulanmasının ardından satıcıların mahkemeye yedi gün içinde itiraz etme hakkı bulunuyor. Bu itiraz süreci, mağduriyetlerin önüne geçilmesi ve hukuki sürecin adil bir şekilde işlemesi açısından önem taşıyor.
Sonuç olarak, TEMU ve benzer durumdaki diğer e-ticaret platformları için Türkiye'de temsilci atama konusunda kritik bir süreç başlamış durumda. Ticaret Bakanlığı'nın kararlılığı ve hukuki süreçlerin hızlı işlemesi, yakın zamanda bu platformların Türkiye pazarındaki geleceğini belirleyecek. Tüketiciler ve satıcılar ise bu gelişmelerin olası etkilerini yakından takip ediyor.
TEMU Türkiye'ye ne zaman girecek? TEMU zaten Türkiye'de faaliyet gösteriyor.
TEMU neden yasaklanıyor? Türkiye'de temsilci atama zorunluluğuna uymadığı için erişim engeli gündemde.
TEMU temsilci atadı mı? Şu an itibarıyla temsilci atadığına dair bir bilgi bulunmuyor.
Erişim engeli ne zaman başlayacak? Hukuki süreç devam ediyor, kesin bir tarih henüz yok.
BTK TEMU için ne karar verecek? Ticaret Bakanlığı'nın başvurusunu değerlendirecek ve erişim engeli kararı alabilir.
Sulh Ceza Hakimi TEMU kararını ne zaman açıklayacak? Başvurudan sonra en geç 48 saat içinde.
TEMU'dan alışveriş yapanlar ne olacak? Erişim engeli gelirse yeni alışveriş yapılamayacak.
Diğer e-ticaret siteleri de etkilenecek mi? Türkiye'de temsilcisi olmayan ve yurt dışından ürün getiren tüm platformlar etkilenebilir.
Tüketici hakları nasıl korunacak? Yeni yönetmelik tüketici haklarını güçlendirmeyi amaçlıyor.
TEMU itiraz edebilir mi? Erişim engeli sonrası satıcıların yedi gün itiraz süresi var.
